Część pracodawców nie za bardzo ma świadomość, że badania sanitarno-epidemiologiczne są wymogiem prawnym. Z drugiej strony czasem pojawiają się wątpliwości w interpretacji – które stanowiska podlegają takim badaniom?

W tym wpisie krótko wyjaśnimy tę tematykę z punktu widzenia pracodawcy zatrudniającego ludzi. Takich badan wymaga SANEPID i w tym kontekście jest to wymóg prawny i obowiązek pracodawcy – aby zapewnić, żeby pracownicy posiadali tego typu badania. 

1. Podstawy prawne

Mamy dwa przepisy, które należy brać pod uwagę: 

1. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. 
2. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. 

2. Kto podlega badaniu?

W rozdziale 2 art. 6 ust. 1 punkt 5 Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi czytamy:

Dodatkowo Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia – art. 59 ust. 2 określa, że: 

Jak widać powyższe zapisy nie dają nam jednoznacznej odpowiedzi kogo konkretnie musimy skierować na badania sanepidowskie. 

Wspomniana wyżej Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń 
i chorób zakaźnych u ludzi co prawda nakłada obowiązek na Ministra Zdrowia wydania przepisów wykonawczych zawierających rodzaje prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, ale do dnia dzisiejszego tego typu rozporządzenie nie zostało wydane. 

Natomiast wcześniej obowiązujące rozporządzenie, które określało rodzaje tych prac zostało uchylone w 2012 r.  

Czyli na ten moment nie mamy jasnych wskazówek dotyczących tego przy których pracach należy kierować pracowników na badania do celów sanitarno-epidemiologicznych. 

3. Kogo zatem kierować na badania? 

Mimo braku odpowiednich przepisów wykonawczych pracodawcy i tak muszą wywiązywać się z obowiązków określonych w przywołanych wyżej ustawach. Decyzję których konkretnie pracowników skierować na badania musi podjąć pracodawca. 

I tu można przyjąć dwa warianty: 

• Jeśli nie jesteśmy pewni czy dany rodzaj pracy wykonywany przez naszych pracowników spełnia przesłanki do skierowania na badania istnieje możliwość skierowania pytania do naszej lokalnej jednostki PIS (Państwowa Inspekcja Sanitarna) z prośbą o podpowiedź. Warto poprosić o odpowiedź pisemną, która będzie dla nas podstawą do skierowania lub braku skierowania konkretnego pracownika. 
• Drugą opcją jest posiłkowanie się co prawda uchylonym rozporządzeniem z 2006 r. w sprawie wykazu prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Przepis ten zawiera wykazy placówek, w których praca może wiązać się z przeniesieniem zakażenia na inne osoby lub występuję kontakt z żywnością. 

4. Przykłady stanowisk lub działalności przy pracy, w których należy wykonywać badania sanepidowskie 

Żeby nieco ułatwić Państwu interpretację przepisów poniżej zamieszczamy przykłady stanowisk i branż przy których należy wykonywać badania. Nie jest to katalog zamknięty i proszę to traktować tylko jako pomocną wskazówkę. Ostateczna decyzja których pracowników należy skierować na badania należy do pracodawcy. 

• Przedszkola, szkoły i uczelnie 
• Pracownicy szpitali 
• Fryzjerzy i kosmetyczki 
• Pracownicy gastronomii 
• Zakłady opieki zdrowotnej 
• Lekarze 
• Pracownicy restauracji lub barów 
• Stanowiska mające kontakt z nieopakowaną żywnością 
• Mleczarnie 
• Fermy drobiu 
• Pracownicy zatrudnieniu na basenach, saunach 
• Kucharze, kelnerzy 
• Farmaceuci sporządzający leki